Landcoöperatie

In het gebied tussen Middelbeers en Vessem loopt de Kleine Beerze. In dit gebied zijn waterschap de Dommel, de gemeenten Eersel en Oirschot, ZLTO, Brabant Landschap, Provincie Noord-Brabant, Huis van de Brabantse Kempen en Landcoöperatie Dal van de Kleine Beerze samen verantwoordelijk voor de gebiedsopgave Levende Beerze, waarbij doelen worden gerealiseerd op het gebied van natuur, beekherstel, water- en bodemkwaliteit, verduurzaming van de landbouw, recreatie en leefbaarheid.

Het unieke en experimentele aan deze gebiedsgerichte aanpak is dat er gronden beschikbaar zijn gesteld door de provincie voor het realiseren van deze doelen, maar dat er ook expliciet een oproep is gedaan aan de private investeerders om te komen met projecten op deze gronden die invulling geven aan de maatschappelijke doelen. De grond moet gewoon worden aangekocht, maar het expliciet beschikbaar stellen voor private partijen heeft gerealiseerd in een initiatief van in eerste instantie 5 boeren die duurzamer willen boeren in het beekdal. Dit initiatief is uitgegroeid tot Landcoöperatie Dal van de Kleine Beerze.

De opzet is dat bewoners, ondernemers e.a. lid worden van de coöperatie door een aandeel te kopen in de grond. De coöperatie verpacht vervolgens de gronden aan de boeren. De leden zijn op die manier nauw betrokken bij de ontwikkeling van hun eigen leefomgeving. Ze beslissen mee over de eisen voor de landbouw, verbetering van de bodem- en waterkwaliteit staat daarbij voorop. Hierdoor ontstaat een dialoog tussen boeren en burgers over duurzaam grondbeheer.

Om dit te realiseren heeft de provincie met de Landcoöperatie een overbruggingsperiode afgesproken van 5 jaar waarin de coöperatie de tijd heeft om de gronden aan te kopen. In die tussentijd kan de landcoöperatie de grond pachten van de provincie. Dit wel met duurzame voorwaarden. Deze voorwaarden worden gezamenlijk met de landcoöperatie bepaald, waarbij er uiteraard wel een verbetering moet zijn van de biodiversiteit en de bodem- en waterkwaliteit. Het is al lerend en in dialoog gezamenlijk komen tot een duurzaam gebruik van de grond. Dat is samen zoeken naar het ambitieniveau, maar daarin wel alle partijen meenemen.

Ook de andere partijen zijn aangehaakt bij dit proces. De gemeente Eersel biedt vernieuwende en innovatieve landbouwbedrijven de gelegenheid  om gemeentelijke gronden duurzaam te pachten, waarbij vergroten van biodiversiteit en behoud en aanleg van landschapselementen belangrijke pijlers zijn. Om het redesign van het buitengebied verder mogelijk te maken vindt de gemeente Eersel het belangrijk ruimte te bieden voor participatie door omgeving, ondernemers en onderwijs. In dit voorbeeld vervult de landbouw een sleutelrol. Gemeentelijke landbouwgronden in het beekdal van de Kleine Beerze worden onder voorwaarden verpacht. De voorwaarden hebben betrekking op het verbod van drijfmest en het gebruik van bestrijdingsmiddelen.